WIEDZA - GINEKOLOGIA

I. BADANIA
1. badanie cytologiczne - jest badaniem służącym ocenie prawidłowości budowy nabłonka szyjki i kanału szyjki macicy, badaniem zalecanym w skryningu raka szyjki macicy. Wykonuje się je w trakcie wziernikowania pochwy macicy przy użyciu specjalnej szczoteczki. Pobrany wymaz jest rozprowadzany na szkiełku, utrwalany i oceniany przez cytologów. Powinno być wykonywane co najmniej raz w roku.
2. badanie kardiotokograficzne - jest badaniem oceniającym dobrostan płodu. Podczas tej procedury diagnostycznej rejestrowana jest akcja serca płodu oraz napięcie mięśnia macicy przy użyciu specjalnych detektorów - pelot układanych na brzuchu ciężarnej. Rejestrowany sygnał jest przenoszony na papier i interpretowany przez lekarza ginekologa.
3. badania prenatalne - służą ocenie ryzyka wystąpienia wad genetycznych, wad rozwojowych oraz prawidłowości rozwoju płodu. Możemy je podzielić na nieinwazyjne i inwazyjne.
3.1) Badania nieinwazyjne są to badania, które wykonywane są bez naruszenia elementów jaja płodowego w przeciwieństwie do badań inwazyjnych, gdzie jajo płodowe jest nakłuwane.
Do prenatalnych badań nieinwazyjnych należą m.in. takie badania jak:
a) badania biochemiczne krwi:
- wchodzące w skład zintegrowanego testu FMF : białka PAPP-A, beta-HCG
- test potrójny: Estriol, beta-HCG i AFP
- test NIFTY
b) ultrasonograficzne badania prenatalne :
-wykonywane między 11-14 tygodniem - badanie pierwszego trymestru - ocena ryzyka aberracji chromosomowych (zespołów genetycznych) trisomii 21,13 i 18 pary tj. zespołu Downa, Patau i Edwardsa;
-wykonywane między 18 - 22 tygodniem - badanie drugiego trymestru - ocena prawidłowości rozwoju płodu: wielkości, proporcji ciała, budowy wewnętrznej, rozwoju narządów wewnętrznych, lokalizacji łożyska, ilości wód płodowych;
- wykonywane między 28 - 32 tygodniem - badanie trzeciego trymestru - ocena prawidłowości rozwoju płodu: wielkości i symetryczności rozwoju płodu, jego dobrostanu, ilości wód płodowych, lokalizacji i wyglądu łożyska.
- badanie 3D/4D - badanie umożliwiające obrazowanie płodu w trójwymiarze, w czasie rzeczywistym. Dla dobrej wizualizacji 3D niezbędna jednak jest odpowiednia ilość płynu owodniowego, korzystne dla wizualizacji ułożenie płodu w łonie matki, dlatego też nie zawsze uzyskane obrazy są satysfakcjonujące. Ta forma badania stanowi jedynie uzupełnienie obrazowania 2D, które jest traktowane jako badanie podstawowe i niezbędne dla prawidłowej oceny prenatalnej płodu.
3.2) badania inwazyjne wiążą się z naruszeniem ciągłości jaja płodowego, istnieje ryzyko utraty ciąży.
To m.in.:
- biopsja kosmówki
- amniopunkcja
- kordocenteza.

II. PROCEDURY ZABIEGOWE
1. Histeroskopia
Jest badaniem obrazowym służącym ocenie jamy macicy. Daje możliwość diagnostyki i leczenia takich zmian wewnątrzmacicznych jak: polipy, mięśniaki, zrosty, które mogą być przyczyną nieprawidłowych krwawień, bólów podbrzusza niepłodności. Dzięki histeroskopii można ocenia takie wady wrodzone macicy jak: przegrody, anomalie rozwojowe macicy jak jej podwójność, dwurożność, jednorożność. Mogą być one przyczyną niemożności donoszenia ciąży a w przypadku dużych malformacji - zajścia w ciąże, co jednak zdarza się dużo rzadziej. Histeroskopia pozwala ocenić wygląd ujść macicznych jajowodów i pracę ich zastawek, daje również informacje o wyglądzie i kształcie tak kanału jak i jamy macicy, prawidłowości cyklicznych, i związanych z okresem życia kobiety, przemian endometrium co pośrednio mówi o statusie hormonalnym pacjentki. Badanie to polega na wprowadzeniu przez pochwę do kanału szyjki macicy i dalej jamy macicy cienkiej optyki z której przy użyciu kamery obraz jest przenoszony na monitor. W trakcie histeroskopii istnieje możliwość pobrania biopsji celowanej, przecięcia zrostów i usunięcia drobnych zmian z jamy macicy, bowiem optyka włożona jest w specjalny płaszcz, który może być wyposażony w kanał roboczy, przez który wprowadzane są delikatne, drobne narzędzia o śr 0.5-2 mm. W przypadku zmian zlokalizowanych na większej przestrzeni jamy macicy może istnieć konieczność pobrania biopsji rysowej, przy użyciu większego narzędzia - kirety. Zabiegi histeroskopii diagnostycznej mogą być wykonywane bez znieczulenia, jeżeli nie wymagają żadnych innych dodatkowych zabiegów na szyjce macicy, które mogą sprawiać ból, a jedynie wprowadzenia cienkiego histeroskopu do wnętrza macicy i pobrania biopsji celowanej, zabieg jest wówczas niemalże bezbolesny. Jeśli szyjka macicy jest mało podatna lub istnieją wskazania do pobrania większej ilości materiału do badania histopatologicznego i niezbędne jest jej unieruchomienie przy użyciu innego narzędzia, okłuwa się ją środkiem znieczulającym, by zminimalizować dyskomfort badania. U niewielkiej liczby pacjentek mogą zaistnieć wskazania do wykonania badania w znieczuleniu ogólnym. W przypadku stwierdzenie większej zmiany w jamie macicy i konieczności usunięcia ich przy użyciu histeroskopów o większej średnicy płaszcza niż 3 mm - 5mm, jakie stosowane są w histeroskopii diagnostycznej, zalecane jest wykonanie zabiegu w znieczuleniu ogólnym.
Wskazania do wykonania histeroskopii diagnostycznej są bardzo liczne, i co więcej przybywa ich w miarę postępu medycyny i doskonalenia metod wizualizacji. Do najczęstszych należą: nieprawidłowe krwawienia maciczne, niepłodność, lokalizacja ciał obcych, zagubionych wkładek macicznych, nieprawidłowy lub niejednoznaczny obraz jamy macicy w USG, SIS, klasyfikacja mięśniaków podśluzówkowych, pooperacyjna ocena jamy macicy, ocena stopnia zaawansowania raka endometrium, niediagnostyczne biopsje endometrium i wiele innych.
Przeciwwskazania: ostry stan zapalny miednicy mniejszej, krwawienia pochwowe i maciczne, ciąża wewnątrzmaciczna, rak szyjki macicy, ciężkie zwężenia szyjki macicy, niestabilni pacjenci i brak współpracy pacjenta z lekarzem.
2.Kolposkopia
Jest techniką obrazową pozwalającą na ocenę pod powiększeniem wyglądu szyjki macicy. Daje możliwość diagnozowania zmian nabłonkowych, przy użyciu różnych powiększeń, ale również technik wybarwiania komórek przy zastosowaniu dwóch aktywnych roztworów - kwasu octowego, oraz preparatu jodowego - płynu Lugola. Na podstawie obserwowanych zmian wybarwienia, kształtu penetrujących naczyń, charakterystycznych wzorów skupisk komórek przy użyciu różnych filtrów i ogniskowania jesteśmy w stanie, z dużym prawdopodobieństwem zdiagnozować obecność patologii szyjki. Różnice w wybarwieniu tkanek wskazują nam najbardziej podejrzane miejsca i dają możliwość pobrania biopsji celowanych. Badaniem weryfikującym dla kolposkopii jest badanie histopatologiczne. Kolposkopia prosta - wyłącznie wybarwianie tkanek - wykonywana jest bez znieczulenia. Kolposkopia rozszerzona - czyli wybarwianie tkanek z pobranie biopsji celowanych, biopsją endocervix kanału szyjki macicy ewentualnie biopsją endometrium jamy macicy - w znieczuleniu miejscowym.
Wskazaniami do badania są: nieprawidłowo makroskopowe obrazy nabłonka szyjki macicy, nieprawidłowe wyniki badań cytologicznych szyjki macicy, nieprawidłowe wyniki badań wirusologicznych szyjki - w tym przede wszystkim wirusa brodawczaka - HPV.
3.Krioterapia
Jest techniką małoinwazyjną usuwania zmian ze sromu i szyjki polegającą na wymrażaniu tkanek ciekłym azotem o niskiej temperaturze. W wyniku zmian nabłonkowych dochodzi do denaturacji i obumierania komórek tkanek poddanych mrożeniu. Proces gojenia ma miejsce przez okres od kilku do kilkunastu dni. Zabiegi usuwania pojedynczych drobnych zmian są praktycznie bezbolesne, przy bardziej rozległych zmianach może być zalecane zastosowanie środków znieczulających miejscowo.

II.PORUSZANE PROBLEMY - terminy ginekologiczne

 

 

powered by